Mówią, że matematyka jest matką wszystkich nauk
By ją zrozumieć niezbędne jest wykorzystanie wszystkich procesów intelektualnych, w tym m.in.: koncentracji uwagi, zdolności do podejmowania wysiłku intelektualnego, odporności emocjonalnej, prawidłowej koordynacji wzrokowo-ruchowej itd. [Krysiak B., 2014]. Oczywiście jest to zagadnienie bardziej złożone, lecz pokrótce chcę Wam przedstawić najogólniejsze informacje w tym temacie.
Kształtowanie kompetencji matematycznych rozpoczyna się już w okresie niemowlęcym, gdy dziecko za pomocą zmysłu wzroku poznaje otaczającą go przestrzeń. W wieku przedszkolnym działania związane z ich rozwojem obejmują następujące obszary:
1. Rozpoznawanie kształtów i kolorów;
2. Porównywanie: mniej-więcej-tyle samo, duży-mały, wysoki-niski itd.;
3. Tworzenie zbiorów, klasyfikowanie (ze względu na cechy jakościowe np. kolor, wielkość, kształt; jak i ilościowe: mniej-więcej);
4. Położenie przedmiotów w przestrzeni: na, w , pod, nad, obok, przy, na, przed, za…;
5. Rozróżnianie stron ciała (prawo-lewo);
6. Określanie czasu (krótko-długo);
7. Nazywanie dni tygodnia, miesięcy, pór roku;
8. Liczenie (używanie zarówno liczebników głównych: jeden, dwa, trzy; porządkowych: pierwszy drugi…; czy nieokreślonych: kilka, mało, wiele etc. oraz łatwe operacje związane z dodawaniem i odejmowaniem).
Każde z powyższych zagadnień możemy ćwiczyć w domu – praktycznie przy każdej okazji. Nie chodzi tu o męczenie dziecka by powtarzało ciągle to samo w kółko i opanowało wszystko w jeden dzień, istotne jest spontaniczne działanie. Poniżej podam najprostsze przykłady:
Ad.1 „Ta czerwona bluzeczka pasuje do czarnej spódniczki”, „zróbmy bukiecik dla babci z tych żółtych kwiatów”, „zobacz jak szybko kręcą się koła twojego auta”, „zbudujmy domek z prostokątnych klocków” etc.;
Ad.2 „Dam Tobie dwa ciasteczka i twojej siostrze dam tyle samo”, „masz więcej klocków niż ja”, „zbudowałaś wysoką wieżę, spójrz jaka moja jest niska”;
Ad.3 „Ty pozbieraj żółte klocki, a ja pozbieram zielone”, „jak myślisz, w czyjej garści zmieści się więcej cukierków – w mojej czy twojej? Porównajmy”;
Ad.4 Zabawa w szukanego jest dobrą metodą: „schowałaś się w skrzyni na zabawki, a twój brat pod krzesłem, z kolei Kasia jest za płotkiem”; „odłóż auto na półkę”;
Ad.5 Pamiętajmy podczas zabaw: jeśli stoimy przodem do malucha i wymawiamy komendę prawa ręka do góry, sami podnosimy lewą (małe dzieci nie mają rozwiniętej „odwracalności”), możemy też zastosować metodę, że np. zawsze ubieramy jako pierwszy prawy but, lub najpierw wkładamy prawą rączkę do rękawa.
Ad.6 „Na następną wizytę babci musimy poczekać kilka dni – to bardzo długo”,
Ad.7 Informujmy dziecko: „dziś jest poniedziałek, mamy piękny jesienny dzień…”
Ad.8 „Maszerujemy: jeden, dwa, trzy, cztery, jeden, dwa, trzy, cztery”, „Ty pohuśtasz się pierwszy, a Ola druga”, „Masz pięć klocków, a ja trzy ile muszę wziąć, aby mieć tyle samo ile ty?”
Literatura:
