Kiedyś już pisałam o tym, abyśmy uważali co mówimy przy dzieciach (link). Uważajmy też zatem, co robimy. W stu procentach nigdy nie można powiedzieć, że to co robi maluch wynika z zachowania rodzica. Za wychowanie odpowiedzialni są głównie mama i tata, jednak obecnie często zdarza się, że zbyt wiele czasu poświęcamy pracy. Wtedy obowiązek ten przerzucany jest na innych: przedszkole, dziadków, opiekunki etc. Bo ile czasu można poświęcić małemu człowieczkowi, jeśli przyprowadza się go do przedszkola na 10 godzin dziennie? Ba, 10 godzin. Słyszałam, że są przypadki w przedszkolach całodobowych, gdzie rodzice przyprowadzają malucha w poniedziałek, a odbierają w piątek (czasem po telefonie nauczycielki przyjeżdża babcia). Nie wiem ile w tym prawdy. Wiadomo, że informacje przekazywane ustnie stają się czasami baśniami lub legendami, dla mnie to jednak niezrozumiałe. 

Każdy z nas może sobie szczerze odpowiedzieć na pytanie ile czasu ma naprawdę tylko dla dziecka, bo poza pracą są jeszcze inne obowiązki: zakupy, pranie, sprzątane, gotowanie itd. A gdy jeszcze sami chcemy odpocząć, zrelaksować się? Dla świętego spokoju sadzamy dzieci przed telewizorami czy komputerami lub innymi urządzeniami i obowiązek wychowania przejmują programy telewizyjne i gry.

Kiedyś usłyszałam propozycję zorganizowania „nocy w przedszkolu dla maluchów” i jakkolwiek na spokojnie próbowałam zrozumieć sens takiego przedsięwzięcia, nie mogłam pojąć czemu to ma służyć. Jak to ugryźć. Noc poza domem – dobre doświadczenie, ale w przedszkolu? Hm. Może rodzice chcą mieć wolne, wyspać się, wyjść gdzieś, a nie mają gdzie zostawić maluchów. 20 dzieci w wieku 2,5-6 lat (taką mieliśmy wtedy grupę. Niektóre jeszcze pewnie nosiły pieluchy w nocy, ale dorośli się nie przyznawali). Dwie nauczycielki, które notabene, mają swoje potomstwo w domu. Po pierwsze. Kiedy? W tygodniu – gdzie następnego dnia miałybyśmy funkcjonować normalnie na zajęciach? W weekend – gdy mamy zasłużony odpoczynek od pracy? Po drugie. Co miałybyśmy w tym czasie zrobić z własnymi dziećmi , które nie miały jeszcze dwóch lat? Po trzecie? Spanie – może niektóre dzieci by zasnęły, w końcu za dnia leżakują, ale w nocy? Niektóre się boją ciemności, niektórym przeszkadza światło. Kłótnie, płacz, telefony do rodziców, wędrówki, pogawędki, budzenie się co chwilę. My, nauczycielki na pewno nie zmrużyłybyśmy oka. Moim zdaniem to za wcześnie na takie eksperymenty, ale poprawcie mnie jeśli się mylę. Odbiegłam na chwilę od tematu…

Na czym polegają więc te podobieństwa? Bywają dzieci nieśmiałe, którym ciężko przychodzi wyrażanie swojego zdania. Widując się codziennie z mamą lub tatą, rozmawiając z nimi można orzec, czy powodem jest to, że sami tacy są czy fakt, że dziecko jest np. często przez nich negowane. Są maluchy będące duszą towarzystwa, zawsze w centrum, których wszędzie pełno i „zagadałyby wszystkich na śmierć” – najczęściej rodzice są również bardzo kontaktowi i z łatwością wyrażają swoje zdanie. Można zaobserwować dzieci bardziej troskliwe wobec innych, czułe; stawiające zawsze na swoim; nieustępliwe; szybko irytujące się i nerwowe; wykłócające się o swoje; bezpośrednie; tajemnicze, dbające o swoją „prywatność/przestrzeń”; mające „poczucie wyższości” nad innymi, bardziej pewne swojego; wycofane, a nawet plotkujące. Tak, to są ciekawe przypadki, które troszeczkę śmieszą, bo przedszkolak przyjmuje pozycję jak sąsiadka, która po cichu zdaje relację przez płot drugiej o „najciekawszych wydarzeniach” z życia znajomych. Do tego przyciszony ton głosu, oczy „dookoła głowy” upewniające się czy aby na pewno nikt tego nie widzi i nie słyszy i potok słów jak z karabinu maszynowego.

Poza tym kultura dziecka świadczy o rodzicu. Wiecie o tym? Nie chcę Wam nakazywać jak macie zajmować się swoimi pociechami, ale możecie uwzględnić moje słowa i zapewne przyznacie mi rację. Niektóre przedszkolaki zachowują się jakby wszystko im się należało, bo „mama w końcu płaci za to przedszkole i mogę robić tutaj co zechcę”. Uczmy od samego początku zwrotów grzecznościowych: proszę, przepraszam, dziękuję. Używajmy ich sami wobec innych.
Proste przykłady:

– „proszę daj mi to” zamiast „daj mi to”, „proszę” zamiast zwykłego „masz”,

– „przepraszam” zamiast „sorry”, „ups”, „posuń się”; w sytuacjach, gdy: chcemy przecisnąć się przez tłum, nie możemy przejechać wózkiem w sklepie, popchniemy kogoś niechcący,  podniesiemy niepotrzebnie głos, posądzimy kogoś niesłusznie lub popełnimy inny błąd (umiejmy się do niego przyznać), gdy komuś się głośno odbije etc.

– „dziękuję”, gdy dostaniemy np. prezent lub coś o co poprosiliśmy, usłyszymy komplement, otrzymamy towar w sklepie itd. 

Przykłady można mnożyć,a nie wymaga to wielkiego wysiłku.

Do tego dochodzą powitania i pożegnania. Często przy wejściu lub wyjściu z przedszkola, dorosły wita się i żegna, a dziecko milczy (czasem zdarza się, że i rodzic nie powie…). Zwracajmy uwagę jako rodzice zanim zrobi to nauczyciel. To samo, kiedy mijamy się w sklepie czy na ulicy. Oczywiście są przypadki, gdy rodzic udaje, że nie widzi znajomej osoby – jaki przykład daje wtedy dziecku swoją postawą?

Jeszcze kilka słów o sytuacjach, gdy rozmawiamy z rodzicami o zachowaniu dziecka w jego obecności (chodzi głównie o relację rodzic-nauczyciel). Jako opiekunowie prawni podtrzymujmy swoje zdanie także po wyjściu z przedszkola. Bądźmy konsekwentni i szczerzy wobec samych siebie. Co z tego, że przytakniemy nauczycielowi, iż ma rację, bo dziecko zachowywało się niewłaściwie, skoro za drzwiami stwierdzimy „niepotrzebnie się czepia”, „jednym uchem wpuszczę, drugim wypuszczę”. Tym samym uczymy malucha braku szacunku wobec wychowawcy w przedszkolu czy szkole. 

Zgadzacie się ze mną w tym temacie czy macie odmienne zdanie? Czy zauważacie w zachowaniu dzieci elementy swojego sposobu postępowania?

***